Spis treści
Opis ogólny
Układ chłodzenia silnika składa się z chłodnicy, pompy odśrodkowej wody, termostatu i wiatraka zamontowanego
na osi pompy wody za pomocą sprzęgła wiskotycznego. Dodatkowo, zastosowany został zbiornik przelewowy aby zapewnić
dostateczną ilość cieczy chłodzącej w układzie. Zbiornik przelewowy zamontowany jest na podpórce na prawym
wewnętrznym błotniku, za akumulatorem.
Chłodnica jest typu dolnoprzepływowego, i zamontowana jest z przodu silnika, do karoserii.
Pompa cieczy chłodzącej jest takiego samego typu, jak we wszystkich innych silnikach Cologne V6.
Termostat zamontowany jest w obudowie sąsiadującej z pompą cieczy chłodzącej. Temperatura otwarcia termostatu
to 82°C, w porównaniu do 87°C dla termostatów montowanych we wszystkich innych niż 2.8i silnikach Cologne V6.
Taki termostat zapewnia szybkie nagrzewanie silnika ograniczając przepływ cieczy chłodzącej przy niskiej
temperaturze silnika. Dodatkowo, zapewnia utrzymanie temperatury roboczej silnika w określonych granicach.
Samochód wyposażony jest we wskaźnik temperatury zamontowany na desce rozdzielczej, który wskazuje temperaturę
cieczy chłodzącej wypływającej z silnika. Czujnik temperatury zamontowany jest na króćcu wylotowym cieczy
chłodzącej, obok górnej rury łączącej silnik z chłodnicą. Ponieważ stosowany jest termostat o temperaturze
otwarcia 82°C, wskazania wskaźnika temperatury są trochę niższe niż normalne dla ciepłego silnika
(przy nornalnej temperaturze roboczej silnika). Wskazówka wskaźnika powinna wskazywać tuż powyżej minimum
segmentu wskaźnika otoczonego kolorem białym (zakres normalnej temperatury roboczej).
Ciecz chłodząca stosowana normalnie to 45% roztwór niezamarzającego płynu chłodniczego Ford, który również
zawiera niezbędne środki antykorozyjne. Na niektórych obszarach, ze względu na klimat, niezamarzający
płyn chłodniczy nie jest wymagany, i można wtedy napełnić układ chłodzenia roztworem samego środka
antykorozyjnego w proporcji 1 część na 39 części wody.
Niezamarzający płyn chłodniczy jest koloru różowego, zgodny ze specyfikacją Ford SSM-97B-9103-A. Taki płyn
chłodniczy jest aktualnie stosowany we wszystkich pojazdach Ford, i zastępuje on zielony płyn stosowany
wcześniej.
UWAGA: pod żadnym pozorem nie należy używać zielonego płynu chłodniczego - w przypadku uzupełniania lub wymiany
płynu stosować należy wyłącznie różowy płyn chłodniczy zgodny ze specyfikacją Ford.
Ważne jest, aby utrzymywać w układzie chłodzenia odpowiednią proporcję niezamarzającego płynu chłodniczego
lub środka antykorozyjnego w stosunku do wody, zgodnie z wymaganiami.
Wiatrak ze sprzęgłem wiskotycznym zamontowany jest na osi pompy cieczy chłodzącej, obok koła pasowego.
Sprzęgło wiatraka jest czułe na temperaturę, i zastępuje konwencjonalny wiatrak ze stałym napędem.
Wiatrak ze sprzęgłem wiskotycznym poprawia ekonomię zużycia paliwa i wydajność silnika. Ponieważ do napędzania
wiatraka potrzebny jest mniejszy moment obrotowy, więcej mocy pozostaje do napędu pojazdu,
zmniejszając jednocześnie zużycie paska i hałas od wiatraka.
UWAGA: ponieważ układ chłodzenia pracuje pod ciśnieniem, przy pracach zawsze należy wyrównać ciśnienie
w układzie chłodzenia przekręcając korek na zbiorniku przelewowym o 90°. Następnie odczekać chwilę na
wyrównanie ciśnienia, i wtedy zupełnie zdjąć korek zbiornika przelewowego. NIGDY nie należy zdejmować
korka chłodnicy przed zdjęciem korka zbiornika przelewowego, ani zamieniać obydwu korków miejscami.
Rys. 1. Układ chłodzenia silnika
Zasada działania
Przepływ cieczy w układzie chłodzenia
Kiedy ciecz chłodząca jest zimna, termostat jest zamknięty i przepływ cieczy ograniczony jest do bloku
cylindrów, głowic, kolektora ssącego, rury bypass'u łączącej kolektor ssący z pompą wody, nagrzewnicy
i zbiornika wyrównawczego (poprzez wlot do zbiornika wyrównawczego ze złącza na obudowie kolektora
ssącego, zaś wylot ze zbiornika do rury powrotnej od nagrzewnicy). Tym samym jedyny element układu
który jest odizolowany to chłodnica - obieg cieczy przez chłodnicę zablokowany jest przez zamknięty
termostat.
Przy normalnej temperaturze roboczej układu (rysunek 2 poniżej), ciecz chłodząca krąży poprzez chłodnicę,
do jej podstawy, następnie do obudowy termostatu, i poprzez otwarty termostat do pompy wody.
Z pompy ciecz chłodząca dostaje się następnie do bloku cylindrów i głowic, a następnie do kolektora
ssącego. Główny przepływ cieczy chłodzącej wraca następnie do góry chłodnicy poprzez króciec wylotowy
z silnika. Część cieczy chłodzącej wraca do pompy poprzez rurę bypass'u z króćca wylotowego, a część
trafia do zbiornika wyrównawczego poprzez złącze na obudowie kolektora ssącego. Ciecz chłodząca trafiająca
z silnika do górnej części chłodnicy płynie w dół chłodnicy, i jest w tym czasie chłodzona poprzez
obieg powietrza wokół chłodnicy. Część cieczy chłodzącej trafia z korka chłodnicy poprzez cieńszą
rurkę do zbiornika wyrównawczego, gdzie następuje oddzielenie cieczy chłodzącej od gazów.
Ciecz ze zbiornika wyrównawczego trafia ponownie do głównego obwodu poprzez rurę powrotną z nagrzewnicy.
Wraz ze wzrostem temperatury cieczy chłodzącej, jej objętość się zwiększa, i nadmiar trafia do
zbiornika wyrównawczego. Jeśli ciśnienie w układzie chłodzenia wzrośnie ponad określoną wartość
progową, otwiera się zawór ciśnieniowy w korku zbiornika wyrównawczego, pozwalając ujść powietrzu
pod nadmiernym ciśnieniem. Gdy temperatura cieczy chłodzącej wraca do normy, nadmiar cieczy chłodzącej
ze zbiornika wyrównawczego trafia ponownie do głównego obiegu, wytwarzając podciśnienie w górnej części
zbiornika wyrównawczego. To powoduje otwarcie zaworu ciśnieniowego w korku zbiornika, pozwalając zassać
powietrze do zbiornika, do momentu wyrównania ciśnienia. Wtedy zawór ciśnieniowy się zamyka.
Rys. 2. Przepływ cieczy chłodzącej przy normalnej roboczej temperaturze silnika i prawidłowym ciśnieniu w układzie
Wiatrak ze sprzęgłem wiskotycznym czułym na temperaturę
Napęd wiatraka ze sprzęgłem czułym na temperaturę odbywa się za pomocą silikonowego płynu sprzęgającego,
który kontroluje prędkość wiatraka przenosząc odpowiednio napęd. Napęd taki ma zdolność do utrzymywania
obrotów jałowych wiatraka niezależnie od prędkości obrotowej silnika, gdy potrzeba chłodzenia silnika jest
niewielka.
Wnętrze napędu podzielone jest na dwie komory. Tylna komora zawiera rotor (K), zaś przednia komora tworzy
zbiornik płynu (M). Płyn jest pompowany do zbiornika poprzez ruch obrotowy rotora i pompę tłoczącą (C).
Pompa tłocząca ma otwór, zwany portem wypuszczającym (A) i 'tamę' (B), która jest obniżeniem w tarczy pompy
zaprojektowanym tak, aby wytwarzać wzrost ciśnienia w płynie. Powoduje to przepływ płynu z komory rotora
do zbiornika w czasie pracy silnika. Pompę tłoczącą stanowi część obwodowa tarczy pompy (P). Rotor
jest bezpośrednio połączony poprzez wałek napędowy (L) z silnikiem, i dopóki silnik pracuje, ruch obrotowy
rotora utrzymuje płyn w zbiorniku (M).
Gdy wzrasta temperatura, i tym samym potrzeba chłodzenia silnika, bimetaliczny element (E) wyczuwa temperaturę
powietrza za chłodnicą i steruje zaworem (G), który postępowo (wraz ze wzrostem zapotrzebowania) otwiera
dopływ (H). Otwarcie zaworu pozwala na ponowne dostanie się płynu do komory rotora, co powoduje
zwiększenie stopnia przeniesienia napędu wiatraka. Tym samym wraz ze wzrostem temperatury cieczy chłodzącej
komora rotora wiatraka zapełnia się większą ilośćią płynu, zwiększając jednocześnie współczynnik tarcia,
co powoduje wzrost prędkości obrotowej wiatraka (w zakresie przewidzianym konstrukcyjnie), i tym samym
zwiększa się przepływ powietrza wokół chłodnicy, poprawiając chłodzenie.
Zgodnie z powyższym opisem, prędkość obrotowa wiatraka ze sprzęgłem wiskotycznym czułym na temperaturę
zależna jest od temperatury silnika, a nie od jego prędkości obrotowej.
Rys. 3. Sprzęgło wiskotyczne
Zacieniowane obszary to elementy napędowe, kolorem czerwonym zaznaczony jest
obszar płynu.
A - port wypuszczający
B - 'tama'
C - pompa tłocząca
D - przednia obudowa
E - element bimetaliczny
F - główna obudowa (z użebrowaniem chłodzącym)
G - zawór
H - dopływ
J - uszczelka
K - rotor
L - wałek napędowy
M - zbiornik płynu
P - tarcza pompy
Czynności serwisowe i kontrolne
Co wyznaczony okres czasu, albo gdy zachodzi taka potrzeba, następujące
elementy powinny byc sprawdzone:
-
Sprawdzić obecność wycieków cieczy chłodzącej.
Sprawdzić wszystkie rury, chłodnicę, zatyczki w bloku silnika,
uszczelki głowic silnika, pompę wody, obudowę termostatu i
zbiornik wyrównawczy.
-
Sprawdzić wszystkie rury pod kątem pęknięć i zniszczeń poprzez
kontrolę wzrokową, naginając rury ręką.
-
Sprawdzić poziom cieczy chłodzącej.
Zawartość cieczy chłodzącej w zbiorniku wyrównawczym jest
bezpośrednim wskaźnikiem poziomu cieczy chłodzącej w
układzie chłodzenia. Dopuszczalny poziom cieczy chłodzącej w
zbiorniku wyrównawczym jest określony poprzez koniec
plastikowego wskaźnika w środku zbiornika (mniej więcej
na wysokości połowy zbiornika).
UWAGA: przy uzupełnianiu poziomu cieczy chłodzącej należy zdjąć
wyłącznie korek zbiornika wyrównawczego, zaś nigdy nie
zdejmować korka od chłodnicy. Korek od chłodnicy należy
zdejmować wyłącznie w przypadku całkowitego opróżniania i
ponownego napełniania układu chłodzenia.
Prawidłową proporcję płynu chłodniczego do wody sprawdziać
należy przy pomocy aerometru w zbiorniku wyrównawczym.
Prawidłowa gęstość płynu to 1,069, co odpowiada stężeniu
45%. Jeśli stężenie jest mniejsze niż 45%, zabezpieczenie
przed zamarzaniem jest niewystarczające, jak i również
niewystarczająca jest odporność na korozję. W takim przypadku
należy uzupełnić ciecz chłodzącą tak, aby przwrócić stężenie 45%.
Jeśli niezamarzający płyn chłodniczy nie jest wymagany, układ
chłodzenia należy zalać mieszaniną środka antykorozyjnego z
wodą w proporcji 1 część środka antykorozyjnego na 39 części
wody.
-
Opróżnianie układu i wymiana cieczy chłodzącej.
Płyn chłodniczy Motorcraft Antifreeze Plus w prawidłowych proporcjach zapewni ochronę
układu chłodzenia przed uszkodzeniami z powodu zamarznięcia na czas
nieograniczony, jednak środki antykorozyjne zawarte w nim tracą swoją
efektywność działania po pewnym czasie. W takim wypadku, układ chłodzenia
powinien zostać całkowicie opróżniony poprzez odłączenie dolnej rury
od chłodnicy, i przepłukany wstecznie wodą. Układ chłodzenia należy zalać używając
płynu Motorcraft Antifreeze Plus, specyfikacja Ford SSM-97B-9103-A
(kolor różowy) w prawidłowych proporcjach z wodą (45% płynu).
-
Sprawdzić poprawność działania wskaźnika temperatury silnika.
Zasady bezpieczeństwa
Płyn chłodniczy
Płyn chłodniczy zawiera glikol monoetylenowy i inne składniki, które są
toksyczne w przypadku dostania się do organizmu, jak również mogą zostać
wchłonięte w toksycznych ilościach, gdy będą miały wielokrotny lub
przedłużony kontakt ze skórą.
Następujące środki bezpieczeństwa powinny zostać zastosowane przy kontakcie
z płynem chłodniczym:
-
Płyn chłodniczy nie może zostać spożyty. W przypadku takiego zdarzenia,
należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
-
Należy zastosować środki bezpieczeństwa w celu uniknięcia kontaktu płynu
ze skórą. W przypadku rozlania się płynu po skórze, należy go zmyć
najszybciej jak to możliwe. W przypadku zalania ubrania, należy je zdjąć i
wyprać przed ponownym założeniem, w celu zabezpieczenia przed przedłużonym
kontaktem płynu ze skórą.
-
W przypadku częstego obchodzenia się z płynem chłodniczym, należy stosować
ubranie zabezpieczające (plastikowe lub gumowe rękawiczki, obuwie, oraz
nieprzemakalny fartuch) przed długotrwałym kontaktem płynu ze skórą.
Specjalne narzędzia
Przy pracach związanych z układem chłodniczym nie są wymagane żadne specjalne
narzędzia.
Do odkręcenia sprzęgła wiskotycznego wiatraka od pompy wody należy zastosować
lekko zmodyfikowany klucz płaski 32mm o grubości nie większej niż 5mm.
Rączka klucza musi byc zmodyfikowana poprzez lekkie wygięcie jej równolegle
do główki klucza zgodnie z poniższym rysunkiem.
Rys. 4. Modyfikacje klucza płaskiego 32mm: X = 25mm, Y = 12mm
Czynności serwisowe i naprawcze
24 111 - układ chłodzenia - test ciśnienia
Potrzebne specjalne narzędzia:
- tester ciśnienia układu chłodzenia
Procedura testowa:
-
Uruchomić silnik i rozgrzać go do normalnej temperatury roboczej,
otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu, następnie zdjąć korek.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Podłączyć stosowny tester ciśnienia z odpowiednim adaptorem zamiast
korka zbiornika wyrównawczego. Sprawdzić, czy jest zapewnione dobre
uszczelnienie połączenia (rysunek 5).
-
Podpompować ciśnienie w układzie do maksimum 1,40 Bar (kg/cm2),
i utrzymać takie ciśnienie przez 10 sekund. Jeśli ciśnienie samo
spadnie, sprawdzić układ pod kątem nieszczelności.
Spuścić ciśnienie.
-
Odłączyć tester ciśnienia, i podłączyć stosowny adaptor do testowanego
korka ciśnieniowego. Podłączyć korek do testera ciśnienia, podpompować
ciśnienie, i sprawdzić czy maksymalne uzyskane ciśnienie jest zgodne
z tym oznaczonym na korku.
Odłączyć tester ciśnienia.
-
Sprawdzić stan uszczelki na korku (rysunek 6).
Założyć korek.
-
Podłączyć akumulator.
-
Zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 5 - tester ciśnienia podłączony do zbiornika wyrównawczego
Rysunek 6 - uszczelka korka zbiornika wyrównawczego
|
24 122 - układ chłodzenia - opróżnienie i napełnienie układu
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Umieścić zbiornik na ciecz chłodzącą pod dolną rurą chłodnicy.
-
Poluzować opaskę zaciskową dolnej rury chłodnicy (rysunek 7), odłączyć
rurę i opróżnić układ z cieczy chłodzącej.
Aby pomóc w opróżnianiu, zdjąć korki zbiornika wyrównawczego i chłodnicy.
-
Umieścić drugi zbiornik na ciecz chłodzącą przy korku spustowym w bloku
silnika nad filtrem oleju, wykręcić śrubę - korek spustowy, i opróżnić
blok silnika z cieczy chłodzącej.
-
Wkręcić korek spustowy w bloku silnika, założyć dolną rurę chłodnicy,
i zacisnąć na niej opaskę zaciskową.
-
Napełnić system, nalewając nową ciecz chłodzącą we właściwym stężeniu
do wlewu w chłodnicy. Napełniać aż do momentu gdy chłodnica całkowicie
się napełni, dając chwilę czasu na ujście powietrza w postaci bąbelków.
Założyć korek chłodnicy, i resztę cieczy wlać do zbiornika wyrównawczego,
aż do uzyskania poziomu cieczy w zbiorniku do jego połowy.
-
Podłączyć akumulator.
-
Uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym (rysunek 8).
Usunąć spod pojazdu zbiorniki ze starą cieczą.
-
Zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 7 - opaska zaciskowa dolnej rury chłodnicy (widok bez osłony wiatraka
dla przejrzystości)
Rysunek 8 - plastikowy wskaźnik poziomu w zbiorniku wyrównawczym, maksymalny
poziom cieczy chłodzącej jest do czubka tego wskaźnika
|
24 205 - wymiana paska klinowego napędu wiatraka
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Zdjąć pasek klinowy napędu pompy wspomagania układu kierowniczego poprzez
poluzowanie dwóch śrub mocujących napinacz paska (rysunek 9).
-
Poluzować trzy śruby mocujące alternator (rysunek 10), i zdjąć pasek klinowy.
UWAGA: w niektórych pojazdach stosowane były dwa paski klinowe.
-
Założyć nowy pasek (paski) na wszystkie trzy koła pasowe. Te paski zakłada
się na tylną część koła pasowego wału napędowego.
-
Odciągnąć alternator w celu napięcia paska. Dokręcić śruby mocujące
alternator.
-
Jeśli jest dostępny, użyć wskaźnika napięcia paska klinowego do
sprawdzenia jego napięcia. Dane dotyczące napięcia paska -
w danych technicznych. Dane są zarówno dla układu
z jednym, jak i z dwoma paskami.
UWAGA: podane są dwie wartości napięcia paska, jedna dla paska nowego,
druga dla paska używanego, tzn. takiego, który pracował 10 minut lub dłużej.
Jeśli wskaźnik napięcia paska nie jest dostępny, sprawdzić napięcie
paska wywierając nacisk czubkiem palca - ugięcie paska na środku
najdłuższego jego odcinka powinno wynieść 10mm (rysunek 11).
-
Dokręcić śruby mocujące alternator.
-
Założyć pasek od wspomagania układu kierowniczego, i ustawić napięcie tego
paska za pomocą napinacza tego paska. Dokręcić śruby mocujące napinacz.
-
Jeśli jest dostępny, użyć wskaźnika napięcia paska do sprawdzenia
napięcia tego paska. Wartość napięcia paska jest w danych technicznych
układu kierowniczego.
Jeśli wskaźnik napięcia paska nie jest dostępny, sprawdzić napięcie
paska wywierając nacisk czubkiem palca - ugięcie paska na środku
najdłuższego jego odcinka powinno wynieść 13mm (rysunek 12).
-
Dokręcić śruby mocujące alternator.
-
Podłączyć akumulator, i jeśli założone zostały nowe paski, uruchomić
silnik na 10 minut, po czym sprawdzić napięcie pasków, i jeśli trzeba,
skorygować.
-
Zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 9 - napinacz paska klinowego pompy wspomagania układu kierowniczego
Rysunek 10 - śruby mocujące alternator
Rysunek 11 - maksymalne ugięcie paska (X = 10mm)
Rysunek 12 - maksymalne ugięcie paska (X = 13mm)
|
24 215 - sprzęgło wiskotyczne wiatraka - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Przy użyciu zmodyfikowanego klucza płaskiego 32mm odkręcić i zdjąć wiatrak
wraz ze sprzęgłem z osi pompy wody (rysunek 13).
UWAGA: to połączenie ma lewy gwint. Niezbędne jest przytrzymanie koła
pasowego pompy wody aby zapobiec jego obracaniu się.
-
Odkręcić cztery śruby mocujące sprzęgło do wiatraka, i odłączyć sprzęgło
od wiatraka.
Montaż:
-
Założyć wiatrak na sprzęgło, i dokręcić momentem określonym w
danych technicznych wszystkie cztery śruby (rysunek 14).
Pod żadnym pozorem nie przekraczać podanych wartości momentu, gdyż obudowa
sprzęgła wykonana jest z aluminium.
-
Przykręcić wiatrak ze sprzęgłem do osi pompy wody, i dokręcić kluczem 32mm.
Należy przytrzymać koło pasowe pompy wody aby zapobiec jego obracaniu się.
UWAGA: śruba ma lewy gwint.
-
Podłączyć akumulator, zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 13 - demontaż wiatraka ze sprzęgłem wiskotycznym
A - oś pompy wody
B - nakrętka mocowania sprzęgła
C - zmodyfikowany klucz płaski 32mm
Rysunek 14 - śruby mocujące wiatrak do sprzęgła
|
24 216 - koło pasowe pompy wody - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Odłączyć wiatrak ze sprzęgłem od pompy wody zgodnie z opisem
operacji 24 215.
-
Poluzować śruby mocujące alternator, i zsunąć pasek klinowy z koła
pasowego.
-
Odkręcić cztery śruby mocujące koło pasowe (rysunek 15), i zdjąć koło
pasowe.
Montaż:
-
Założyć koło pasowe, i dokręcić cztery śruby mocujące momentem podanym
w danych technicznych.
-
Założyć pasek klinowy na koło pasowe, i wyregulować naciąg paska.
Dokręcić śruby mocujące alternator.
-
Jeśli jest dostępny, użyć wskaźnika napięcia paska klinowego do
sprawdzenia jego napięcia. Dane dotyczące napięcia paska -
w danych technicznych.
Jeśli wskaźnik napięcia paska nie jest dostępny, sprawdzić napięcie
paska wywierając nacisk czubkiem palca - ugięcie paska na środku
najdłuższego jego odcinka powinno wynieść 10mm (rysunek 16).
Dokręcić śruby mocujące alternator.
-
Zamontować wiatrak ze sprzęgłem zgodnie z opisem
operacji 24 215.
-
Podłączyć akumulator, zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 15 - śruby mocujące koło pasowe
Rysunek 16 - maksymalne ugięcie paska (X = 10mm)
|
24 254 - chłodnica - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod dolną rurę chłodnicy.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Poluzować opaskę zaciskową dolnej rury chłodnicy (rysunek 17), odłączyć
rurę od chłodnicy i opróżnić chłodnicę z cieczy chłodzącej.
Aby pomóc w opróżnianiu, zdjąć korek chłodnicy.
-
Poluzować opaskę zaciskową górnej rury chłodnicy, i rurki prowadzącej
do zbiornika wyrównawczego (rysunek 18). Odłączyć rury.
-
Odkręcić cztery śruby mocujące osłonę wiatraka do chłodnicy, i zdjąć
osłonę.
-
Odkręcić cztery śruby mocujące chłodnicę do karoserii, i wyjąć chłodnicę
z pojazdu.
Montaż:
-
Sprawdzić górną i dolną rurę chłodnicy pod kątem nacięć, pęknięć i innych
uszkodzeń, jeśli potrzeba to wymienić na nowe.
-
Zamontować chłodnicę w pojeździe, przykręcając ją czterema śrubami
do karoserii (rysunek 19).
-
Założyć dolną rurę chłodnicy, i zacisnąć opaskę zaciskową.
-
Założyć rurkę połączenia ze zbiornikiem wyrównawczym, i zacisnąć opaskę zaciskową.
-
Założyć górną rurę chłodnicy, i zacisnąć opaskę zaciskową.
-
Założyć osłonę wiatraka, i przykręcić ją czterema śrubami do chłodnicy.
-
Napełnić system, nalewając nową ciecz chłodzącą we właściwym stężeniu
do wlewu w chłodnicy. Napełniać aż do momentu gdy chłodnica całkowicie
się napełni, dając chwilę czasu na ujście powietrza w postaci bąbelków.
Założyć korek chłodnicy, i resztę cieczy wlać do zbiornika wyrównawczego,
aż do uzyskania poziomu cieczy w zbiorniku do jego połowy.
-
Podłączyć akumulator.
-
Uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym.
Usunąć spod pojazdu zbiorniki ze starą cieczą.
-
Podłączyć akumulator, zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 17 - opaska zaciskowa dolnej rury chłodnicy (widok bez osłony wiatraka
dla przejrzystości)
Rysunek 18 - połączenia górnej rury chłodnicy
A - opaska zaciskowa górnej rury chłodnicy
B - połączenie ze zbiornikiem wyrównawczym
Rysunek 19 - Otwory mocowania chłodnicy (chłodnica poza pojazdem dla
przejrzystości)
|
24 284 - zbiornik wyrównawczy - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod zbiornikiem wyrównawczym.
-
Odkręcić dwie śruby mocujące zbiornik wyrównawczy (rysunek 20),
i unieść zbiornik z mocującej podpory.
-
Odłączyć trzy rury od zbiornika wyrównawczego (rysunek 21 i 22),
i zatkać je aby zapobiec nadmiernemu wyciekowi cieczy chłodzącej.
-
Wyjąć zbiornik, i wylać z niego resztkę cieczy chłodzącej.
Montaż:
-
Podłączyć trzy rury do zbiornika wyrównawczego, i zamocować je opaskami
zaciskowymi.
-
Zamontować zbiornik wyrównawczy, przykręcając go dwiema śrubami.
-
Uzupełnić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym mniej więcej do połowy
jego wysokości. Założyć korek zbiornika wyrównawczego.
-
Podłączyć akumulator.
-
Uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym.
Usunąć spod pojazdu zbiorniki ze starą cieczą.
-
Podłączyć akumulator, zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 20 - śruby mocujące zbiornik wyrównawczy
Rysunek 21 - górne połączenia zbiornika wyrównawczego
A - rura do złącza na obudowie kolektora ssącego
B - rura do chłodnicy
Rysunek 22 - wylotowa rura ze zbiornika wyrównawczego do trójnika na
rurze powrotnej z nagrzewnicy
|
24 404 - pompa wody - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod dolną rurę chłodnicy i pod rurę
powrotną z nagrzewnicy. Odłączyć obydwie rury, i opróżnić układ z cieczy
chłodzącej (rysunek 23).
-
Odłączyć wiatrak ze sprzęgłem od pompy wody zgodnie z opisem
operacji 24 215.
-
Poluzować śruby mocujące napinacz paska klinowego pompy wspomagania
układu kierowniczego (rysunek 24), i zdjąć pasek z koła pasowego pompy wody.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod obudowę termostatu. Odkręcić trzy
śruby mocujące obudowę termostatu (rysunek 23). Zdjąć obudowę i wyjąć
termostat.
-
Odkręcić 12 śrub mocujących pompę wody, i zdjąć pompę (rysunek 25).
Montaż:
-
Oczyścić stykające się ze sobą powierzchnie pompy wody i silnika.
-
Używając nowej uszczelki, założyć pompę, i przykręcić ją śrubami momentem
określonym w danych technicznych.
-
Oczyścić stykające się ze sobą powierzchnie pompy wody i obudowy termostatu.
-
Zamontować termostat, i używając nowej uszczelki (rysunek 26),
zamontować obudowę termostatu przykręcając ją trzema śrubami, dokręcając
je momentem określonym w danych technicznych.
-
Podłączyć dolną rurę chłodnicy i rurę od nagrzewnicy do obudowy termostatu.
-
Założyć koło pasowe pompy wody, i przykręcić je czterema śrubami
(rysunek 27), dokręcając je momentem określonym w
danych technicznych.
-
Założyć paski klinowe, i wyregulować ich napięcie zgodnie z opisem
operacji 24 205.
-
Przykręcić wiatrak ze sprzęgłem do osi pompy wody, i dokręcić nakrętkę
używając zmodyfikowanego klucza płaskiego 32mm (rysunek 28). Niezbędne
jest przytrzymanie koła pasowego pompy wody, aby zapobiec jego obracaniu
się.
-
Napełnić system, nalewając nową ciecz chłodzącą we właściwym stężeniu
do wlewu w chłodnicy. Napełniać aż do momentu gdy chłodnica całkowicie
się napełni, dając chwilę czasu na ujście powietrza w postaci bąbelków.
Założyć korek chłodnicy, i resztę cieczy wlać do zbiornika wyrównawczego,
aż do uzyskania poziomu cieczy w zbiorniku do jego połowy.
-
Podłączyć akumulator.
-
Uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym.
Usunąć spod pojazdu zbiornik ze starą cieczą.
-
Podłączyć akumulator, zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 23 - połączenia obudowy termostatu (śruby mocujące zaznaczone
strzałkami)
A - rura powrotna z nagrzewnicy
B - dolna rura chłodnicy
Rysunek 24 - śruby mocujące napinacz paska klinowego wspomagania
układu kierowniczego
Rysunek 25 - śruby mocujące pompę wody
Rysunek 26 - montaż termostatu
A - uszczelka obudowy termostatu
B - pierścień uszczelniający
C - termostat
Rysunek 27 - śruby mocujące koło pasowe pompy wody
Rysunek 28 - mocowanie wiatraka ze sprzęgłem wiskotycznym
A - oś pompy wody
B - nakrętka mocująca sprzęgło wiskotyczne
C - zmodyfikowany klucz płaski 32mm
|
24 451 1 - termostat - test
-
Zmierzyć i zanotować wymiar X (rysunek 29).
-
Zawiesić termostat w wodzie w stosownym pojemniku, termostat nie może
dotykać ścianek pojemnika.
-
Podgrzać wodę, sprawdzając temperaturę dokładnym termometrem. Termostat
powinien zacząć się otwierać przy 79..83°C. Kontynuować podgrzewanie
wody do 97°C, wtedy ostrożnie wyjąć termostat. Ponownie zmierzyć
wymiar X, i odjąć wynik poprzedniego pomiaru wymiaru X. Różnica pomiędzy
obydwoma wymiarami powinna wynosić przynajmniej 7mm.
|
Rysunek 29 - pomiar otwarcia termostatu
A - zanim termostat się otworzy (zimny)
B - po otwarciu się termostatu (gorący)
|
24 609 - połączenie zbiornika wyrównawczego z rurą powrotną od nagrzewnicy - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod zbiornik wyrównawczy.
-
Odkręcić dwie śruby mocujące zbiornik wyrównawczy.
-
Zakręcić korek zbiornika wyrównawczego, i przechylić zbiornik tak, aby ciecz
chłodząca oddaliła się od rury wylotowej. Poluzować opaskę zaciskową na
rurze wylotowej, i odłączyć rurę.
-
Poluzować opaskę zaciskową na trójniku rury powrotnej z nagrzewnicy,
i odłączyć rurę (rysunek 30).
Montaż:
-
Założyć opaski zaciskowe na rurę, i założyć rurę na trójnik. Zacisnąć
opaskę.
-
Założyć rurę na zbiornik wyrównawczy, i zacisnąć opaskę (rysunek 31).
-
Przykręcić zbiornik do podpory dwoma śrubami.
-
Napełnić zbiornik wyrównawczy mniej więcej do połowy.
-
Podłączyć akumulator,
uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym.
Usunąć zbiornik ze starą cieczą.
-
Zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 30 - połączenie zbiornika wyrównawczego z rurą powrotną z nagrzewnicy
Rysunek 31 - podłączenie rury wylotowej zbiornika wyrównawczego
|
24 610 - połączenie zbiornika wyrównawczego ze złączem na obudowie kolektora ssącego - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod zbiornik wyrównawczy.
-
Poluzować opaski zaciskowe, i odłączyć rurę (rysunek 32).
Montaż:
-
Założyć opaski zaciskowe na rurę, i założyć rurę. Zacisnąć opaski.
-
Podłączyć akumulator,
uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym (rysunek 33).
Usunąć zbiornik ze starą cieczą.
-
Zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 32 - połączenie zbiornika wyrównawczego ze złączem na obudowie kolektora ssącego
Rysunek 33 - wskaźnik poziomu cieczy w zbiorniku wyrównawczym
|
24 618 - rury od chłodnicy - demontaż i montaż
Demontaż:
-
Otworzyć maskę, założyć fartuchy ochronne na błotniki i odłączyć
akumulator.
-
Podstawić zbiornik na ciecz chłodzącą pod dolną rurę chłodnicy.
-
Obrócić korek zbiornika wyrównawczego o 90° pozwalając tym samym na
ujście ciśnienia z układu.
UWAGA: w czasie spuszczania ciśnienia z układu, przykryć korek grubą
szmatą aby zapobiec wychlapaniu cieczy chłodzącej.
-
Poluzować opaskę zaciskową dolnej rury chłodnicy (rysunek 34), odłączyć
rurę od chłodnicy i opróżnić chłodnicę z cieczy chłodzącej.
Aby pomóc w opróżnianiu, zdjąć korek chłodnicy.
-
Poluzować obydwie opaski zaciskowe górnej rury chłodnicy, i odłączyć
rurę (rysunek 35).
-
Poluzować obydwie opaski zaciskowe rury od chłodnicy do zbiornika
wyrównawczego, i odłączyć rurę (rysunek 35).
-
Poluzować opaskę zaciskową dolnej rury chłodnicy przy obudowie termostatu
(rysunek 36) i odłączyć rurę.
Montaż:
-
Założyć opaski zaciskowe na montowane rury.
-
Podłączyć dolną rurę chłodnicy do chłodnicy i obudowy termostatu,
zacisnąć opaski zaciskowe.
-
Podłączyć górną rurę chłodnicy do chłodnicy i króćca wylotowego silnika,
zacisnąć opaski zaciskowe.
-
Podłączyć rurkę od chłodnicy do zbiornika wyrównawczego,
zacisnąć opaski zaciskowe.
-
Napełnić system, nalewając nową ciecz chłodzącą we właściwym stężeniu
do wlewu w chłodnicy. Napełniać aż do momentu gdy chłodnica całkowicie
się napełni, dając chwilę czasu na ujście powietrza w postaci bąbelków.
Założyć korek chłodnicy, i resztę cieczy wlać do zbiornika wyrównawczego,
aż do uzyskania poziomu cieczy w zbiorniku do jego połowy.
-
Podłączyć akumulator.
-
Uruchomić silnik i sprawdzić wszystkie połączenia układu chłodzenia pod
kątem wycieków. Sprawdzić poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym, i jeśli
potrzeba, uzupełniać do czubka plastikowego wskaźnika w zbiorniku
wyrównawczym.
Usunąć spod pojazdu zbiorniki ze starą cieczą.
-
Podłączyć akumulator, zdjąć fartuchy ochronne z błotników i zamknąć maskę.
|
Rysunek 34 - podłączenie dolnej rury chłodnicy (widok bez osłony wiatraka
dla przejrzystości)
Rysunek 35 - połączenia górnych rur od chłodnicy
A - połączenie chłodnicy ze zbiornikiem wyrównawczym
B - górna rura chłodnicy
Rysunek 36 - podłączenie dolnej rury chłodnicy do obudowy termostatu.
|
Dane techniczne
Układ chłodzenia |
Typ: |
ciśnieniowy z odgazowującym zbiornikiem wyrównawczym |
Pojemność układu |
Wraz z obwodem nagrzewnicy i zbiornikiem wyrównawczym: |
8,7 litra |
Płyn chłodniczy |
Typ: |
Ford Super Plus Antifreeze |
Specyfikacja: |
SSM-97B-9103-A |
Stężenie:
Gęstość (bez żadnych innych dodatków) |
Zawartość procentowa (objętośćiowo) |
Pozostaje płynny do |
Zamarza przy |
1,069 |
45% |
-30°C |
-38°C |
45% roztwór płynu Ford Super Plus Antifreeze, który zawiera silne środki
antykorozyjne, powinien pozostawać w układzie chłodzenia przez czas
maksimum 2 lat (niezależnie od klimatu), po tym czasie powinien zostać
wymieniony.
Jeśli tylko woda używana jest jako ciecz chłodząca, spowoduje ona
silną korozję.
|
Srodek antykorozyjny |
Specyfikacja: |
SSM-97B-9100-A |
Srodek antykorozyjny zgodny z tą specyfikacją produkowany jest przez
Ciba-Geigy Ltd., i jest sprzedawany jako 'Inhibitor 71C'. Dostępny
jest na całym świecie poprzez siedziby Ciba-Geigy na danym obszarze.
Srodek ten powinien być mieszany z wodą w proporcji 1 część środka
na 39 części wody.
|
Chłodnica |
Typ: |
wysoko wydajna, żebrowana, rurkowa |
Termostat |
Typ: |
woskowy |
nominalna temperatura: |
82°C |
Temperatura otwarcia: |
79-83°C |
Minimalny skok przy 97°C: |
7mm |
Pompa wody |
Typ: |
odśrodkowa |
Korek ciśnieniowy: |
Ciśnienie otwarcia: |
0,85..1,10 Bar (kgf/cm2) |
Wiatrak |
Sprzęgło: |
wiskotyczne, czułe na temperaturę |
Naciąg paska: |
10mm ugięcia w środkowej części najdłuższego odcinka pod naciskiem palca |
Naciąg paska przy napędzie jednopaskowym: |
Pasek nowy (*): |
400..600 Nm |
Pasek używany (**): |
300.400 Nm |
Naciąg paska przy napędzie dwupaskowym: |
Pasek nowy (*): |
350..450 Nm |
Pasek używany (**): |
280..330 Nm |
(*) Pasek nowy: po założeniu nowego paska wymaga on ponownej regulacji po 2400 km.
(**) Pasek używany: za pasek używany uznaje się taki, który pracował przynajmniej 10 minut.
|
Momenty dokręcania śrub |
Chodnica do karoserii: |
8,0..11,0 Nm |
Obudowa termostatu: |
16,6..20,4 Nm |
Pompa wody: |
9,0..13,0 Nm |
Osłona wiatraka do chłodnicy: |
8,0..1,0 Nm |
Koło pasowe wiatraka: |
20,0..25,0 Nm |
Wiatrak do sprzęgła: |
20,0..25,0 Nm |
--
Na podstawie "Ford Capri 2.8i - Supplement To Ford Capri '74
Onwards Workshop Manual" opracował
mk@capri.pl